Domena: eukarionty
Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ptaki

Wysyłanie ptaków w paczkach pocztowych można rozpatrywać w co najmniej trzech aspektach: etycznym, dobrostanu oraz prawnym.

Pod względem etycznym wysyłka ptaków, żywych stworzeń, które czują i cierpią, jest niedopuszczalna. I jest to niezależne od tego czy w trakcie takiej przesyłki da się zachować dobrostan i czy wysyłka jest dopuszczana prawnie czy nie.

Jeśli chodzi o dobrostan, to ważny jest sposób transportu. Uważam, że dobrostan, w przypadku wysyłek paczką, nie jest zachowany.

W niniejszym artykule omówię jednak tylko kwestię prawną na podstawie AKTUALNIE OBOWIĄZUJĄCEGO prawa.

Mity

Wiele się na temat wysyłek ptaków mówi w sieci, także na grupach i forach. Niestety wiele informacji jest nieprawdziwych i wprowadzających w błąd.

Nieprawdą jest, że Poczta Polska ma monopol na wysyłki ptaków. Faktycznie żadna inna tego typu firma nie zezwala na wysyłki ptaków. Myślę jednak, że tutaj warto zadać sobie pytanie dlaczego.

Nieprawdą jest, że Regulamin Poczty jest obowiązującym w Polsce prawem i jak coś jest w regulaminie, to na pewno jest zgodne z prawem. Tak powinno być, ale w rzeczywistości jest różnie.

Wysyłki ptaków w regulaminach poczty

Poczta Polska dopuszcza wysyłki ptaków zarówno paczkami zwykłymi, jak i kurierskimi.

Cytaty z aktów prawnych pisane są kursywą.

Usługa powszechna (zwykła paczka)

Usługa powszechna Poczty Polskiej opiera się na rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji.

Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego.

§ 14. 1. Nie są przyjmowane do przemieszczenia i doręczenia na warunkach świadczenia usług powszechnych paczki pocztowe, które ze względu na zawartość podlegają przemieszczeniu na warunkach szczególnych.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do przemieszczania paczek pocztowych zawierających: 1) pszczoły lub pisklęta ptactwa domowego, jeżeli nadawca zabezpieczył przesyłkę w sposób gwarantujący utrzymanie funkcji życiowych przemieszczanych zwierząt;

Jak więc widzimy jest tu mowa jedynie o "pisklętach ptactwa domowego". Skąd taki zapis? Jest to pozostałość po dawnych czasach, w których pisklęta z wylęgarni wysyłano rolnikom pocztą zaraz po wykluciu. Przyjmuje się, że pisklęta kur mogą nie dostawać jedzenia przez pierwsze 72 godziny od wyklucia. Mają na ten czas zabezpieczenie w postaci żółtka.

Dalej rozporządzenie mówi "Paczki pocztowe, o których mowa w ust. 2, są przyjmowane do przemieszczenia i doręczenia jako przesyłki najszybszej kategorii. ". Oznacza to, że "pisklęta ptactwa domowego" można wysłać jedynie paczką priorytetową, a nie można zwykłą ekonomiczną.

Wiele nieporozumień wywołała zamieszczona w Internecie wypowiedź jednego z byłych rzeczników prasowych Poczty Polskiej na temat wysyłek ptaków. Pan rzecznik powoływał się na powyższe rozporządzenie, ale jego treści nie znał i w związku z tym powiedział, że rozporządzenie mówi o ptakach ozdobnych.  Jego wypowiedź nadal można znaleźć na stronach i niektórzy przyjmują ją nie znając rozporządzenia, a potem powtarzają na grupach i forach.

Regulamin Poczty Polskiej (usługi powszechnej)

§ 4  Zawartości przesyłki pocztowej nie mogą stanowić:

(...) 8) żywe rośliny i zwierzęta, z wyjątkiem pszczół i piskląt ptactwa domowego

Mamy tu więc powtórzone "pisklęta ptactwa domowego".

I dalej "Opakowanie paczek pocztowych, o których mowa w ust. 1, należy oznakować nalepką z napisem „żywe zwierzęta” lub „ostrożnie” oraz napisami oznaczającymi górę i dół przesyłki."

Przynajmniej niektóre placówki pocztowe nie przyjmują ptaków w zwykłych paczkach. Gdyby jednak ktoś chciał wysłać pisklę kury, to pracownik poczty, który nie przyjmuje takiej przesyłki, łamie regulamin poczty.

Papugi to jednak nie są "pisklęta ptactwa domowego". Wysyłanie ich więc zwykłymi paczkami jest nie tylko złamaniem prawa (o czym niżej), ale też złamaniem regulaminu Poczty Polskiej.

Inna rzecz, że przepis ten rodzi wiele problemów. Pracownik poczty nie ma możliwości aby rozpoznać czy wysyłany ptak jest "ptactwem domowym" i czy jest pisklęciem. Musi wierzyć w to co mówi nadawca.

Usługa niepowszechna (kurierska - Pocztex)

Regulamin świadczenia usługi Pocztex w obrocie krajowym

"§ 9 1. Do przemieszczenia i doręczenia nie są przyjmowane przesyłki:

(...) 5) zawierające żywe zwierzęta, z wyłączeniem owadów i żywych ptaków,"

Widzimy tutaj prawie identyczny zapis jak w rozporządzeniu i regulaminie usług powszechnych, ale nie wiadomo dlaczego rozszerzony. Pszczoły zostały zamienione na "owady", a pisklęta ptactwa domowego na "żywe ptaki". Czyli przesyłką kurierską można już, wg tego regulaminu, wysyłać wszystkie ptaki. Zniknął też zakaz wysyłki roślin.

Co o transporcie zwierząt mówi prawo?

Wspomniane wcześniej rozporządzenie jest obowiązującym w Polsce prawem, ale jako prawo niższego rzędu musi być zgodne z prawem wyższego rzędu. Zarówno polska ustawa, jak i rozporządzenie wspólnotowe, jest prawem nadrzędnym nad rozporządzeniem ministra.

USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt.

O transporcie zwierząt mówi rozdział 7 niniejszej ustawy. "Zasady postępowania w zakresie transportu zwierząt kręgowych są określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającym dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97"

ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97.

Art. 1 ust. 1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do transportu zwierząt kręgowych (...)

A więc jak najbardziej stosuje się je i w przypadku ptaków, które są zwierzętami kręgowymi jak pokazałam na samym początku.

Art. 3 ust. 1. Nikt nie może przewozić zwierząt lub zlecać transportu zwierząt w sposób powodujący ich okaleczenie lub przyczyniający się do zadawanie im cierpienia.

Ponadto należy spełnić następujące warunki: (...)

c) środki transportu są przeznaczone, skonstruowane, utrzymywane oraz działają w sposób pozwalający zapobiec zranieniu i cierpieniu oraz w sposób zapewniający bezpieczeństwo zwierząt; (...)

e) personel zajmujący się zwierzętami posiada odpowiednie wyszkolenie lub kompetencje wymagane w tym przypadku i wykonuje swoje obowiązki bez stosowania przemocy lub jakiejkolwiek metody powodującej niepotrzebny strach, zranienie lub cierpienie;

f) transport jest przeprowadzany bez opóźnień do miejsca przeznaczenia, natomiast warunki dobrostanu zwierząt są regularnie kontrolowane i utrzymywane na odpowiednim poziomie;

Przewozić zwierzęta kręgowe mogą JEDYNIE autoryzowani przewoźnicy.

Rozporządzenie mówi wyraźnie:

Art. 5 1. Żadna osoba nie może zawrzeć umowy przewozu lub umowy o podwykonawstwo na przewóz zwierząt z wyjątkiem autoryzowanych przewoźników zgodnie z art. 10 ust. 1 lub art. 11 ust. 1.

Art. 6 1. Przewoźnikiem może być jedynie osoba, która otrzyma zezwolenie wydane przez właściwe władze zgodnie z art. 10 ust. 1 lub w przypadku długotrwałych przewozów, zgodnie z art. 11 ust. 1. Podczas transportu zwierząt kopia zezwolenia powinna być dostępna dla właściwych władz.

Wspominane artykuły 10 i 11 odnoszą się do wymagań dotyczących zezwoleń dla przewoźników. Art. 10 dotyczy transportu krótkotrwałego (poniżej 8 godzin), a 11 długotrwałego (powyżej 8 godzin).

Wynika z tego jednoznacznie, że każda firma, która zajmuje się przewozem zwierząt musi posiadać stosowane zezwolenia i musi być wpisana do rejestru przewoźników zgodnie z artykułem 10 oraz zgodnie z artykułem 11 (dwa oddzielne rejestry). Oba rejestry są publiczne. Nie znalazłam na żadnym z nich Poczty Polskiej.

Art 6 4. Przewoźnicy powierzają obsługę zwierząt personelowi przeszkolonemu w zakresie odpowiednich przepisów

Czy faktycznie ktoś sądzi, że każdy kurier ma odpowiednie przeszkolenie? = Tekst pochodzi ze stron PCI papugi.dt.pl i nie powinien znajdować się nigdzie indziej

I jak to jest?

Ani przesyłki zwykłymi paczkami, ani kurierskie nie spełniają większości wymogów zapisanych w rozporządzeniu 1/2005, które obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a więc także w Polsce. Czy więc są zgodne z prawem? Według mnie nie.